Posjetite nas
Lukavačkih brigada bb, Lukavac
Radno vrijeme
Pon-Pet 08:00-20:00
Pozovite nas
Tel: +387 35 413 248
Pregled vaskularnog hirurga
Vaskularna oboljenja mogu biti lokalizovana na arterijama, venama i limfaticima. Najgrublje uzevši, oboljenja arterija se manifestuju ishemijom, a oboljenja vena i limfatika se manifestuju venskim ili limfnim zastojem (otokom). Pored oboljenja, značajne su i povrede krvnih sudova, pri čemu se povrede arterija manifestuju kliničkim sindromom hemoragije i/ili ishemije, povrede vena se manifestuju venskim krvavljenjem, a povrede limfatika limforejom. Vaskularna oboljenja mogu imati akutni (naglo nastale tegobe i promene) i hronični tok (postepen razvoj tegoba i promjena).
Tegobe koje zahtjevaju da se obavi pregled vaskularnog hirurga su:
- Bol ili grčevi u rukama/nogama tokom određenih aktivnosti ili u određenom položaju,
- Noćni bol koji remeti san
- Pojava rana koje ne zarastaju
- Prolazni ataci ishemije mozga (TIA) ili preležan moždani udar (CVI),
- Gubljenje na težini i bol nakon uzimanja obroka,
- Vidljive proširene vene na nogama
- Otok dijela ili cijele ruke/noge sa ili bez promjene boje i temperature kože i tako dalje.
Pregled vaskularnog hirurga je složen specijalistički pregled, uglavnom je bezbolan i ne zahtjeva primjenu invazivnih instrumenata (uobičajeno se koriste slušalice, traka sa centimetarskom podjelom, eventualno manžetna za mjerenje krvnog pritiska). Traje prosječno oko 20-30 minuta, osim u složenijim slučajevima, kada je za dobijanje precizne dijagnoze potrebno uraditi i dodatna ispitivanja. Nije neophodna nikakva prethodna priprema bolesnika. Kao i u većini medicinskih disciplina, postavljanje dijagnoze kod bolesnika sa vaskularnim oboljenjem započinje anamnezom i fizikalnim pregledom.
- Anamneza - predstavlja uzimanje podataka o postojećim tegobama i smetnjama. U većini slučajeva specifična dijagnoza kod pacijenta sa vaskularnim oboljenjem se može pretpostaviti već na osnovu pažljivo uzete i dobro usmerene anamneze – ljekar pažljivo sluša pacijentov opis tegoba, a potom postavlja specifična pitanja, kojima razjašnjava dobijene ili dobija nove podatke. Tako će ljekara interesovati: trajanje tegoba, da li su one povremene ili stalne, koje okolnosti ih pogoršavaju, a koje ih olakšavaju, podaci o prethodnim pojavama ili uzimanju lekova od značaja za pojavu simptoma, vremenska povezanost pojave simptoma sa drugim bolestima ili stanjima…
- Lična i porodična anamneza - podrazumjevaju uzimanje podataka o prethodnim bolestima pacijenta, utvrđivanje prisustva faktora rizika za razvoj vaskularnih bolesti (dijabetes melitus, hipertenzija, hiperlipidemije, pušenje), prisustva udruženih kardiovaskularnih i drugih internističkih problema kod bolesnika, uzimanje podataka o operacijama koje je bolesnik imao, eventualnim alergijama ili neželjenim reakcijama na lekove, prisustvo faktora rizika, vaskularnih oboljenja , težih hroničnih bolesti kod najbližih krvnih srodnika…)
- Fizikalni pregled - Podrazumjeva pregled cijelog tijela, ali ga je često potrebno ciljano usmjeriti, shodno anamnestičkim podacima. Primjena temeljnih principa inspekcije i palpacije uz pažljivo ispitivanje pulseva može da pruži obilje podataka.
Inspekcija podrazumjeva pregledanje kože i traganje za tipičnim znacima slabe ishranjenosti tj. hronične distrofije tkiva (tanka, sjajna koža, gubitak dlakavosti), znacima zadebljanja i kandžaste deformacije noktiju, znacima atrofije mišića. Donji ekstremiteti se pažljivo pregledaju na prisustvo ragada kože, pregangrenoznih promjena, ulceracija, suhe ili vlažne gangrene. Izvođenjem jednostavne Birgerove probe lako je moguće proceniti stanje distalne perfuzije (prokrvljenosti) samo na osnovu promene boje kože nakon držanja noge u elevaciji, a zatim višeminutnim držanjem u spuštenom položaju.
Palpacija podrazumjeva odredjivanje temperature kože, procenu kapilarnog punjenja, procjenu postojanja i kvaliteta otoka (testast ili elastičan), ispitivanje bolne osetljivosti pojedinih dijelova tijela na palpaciju, pregled pulseva (određivanje prisustva i gradiranje kvaliteta pulsa- aneurizmatski/ normalan/ oslabljen/ odsutan), traganje za znacima valvularne inkompetencije i refluksa u površnim venama, traganje za znacima insuficijencije perforantnih vena…
Auskultacija predstavlja slušanje u cilju otkrivanja šumova na određenim tačkama (na vratu u projekciji karotidnih arterija, na prednjem trbušnom zidu iznad aorte i njenih visceralnih grana, rjeđe u projekciji magistralnih arterija gornjih i donjih ekstremiteta). Po potrebi se može izvesti i mjerenje obima gornjih i donjih ekstremiteta na simetričnim mjestima.
U zavisnosti od kliničke slike može biti neophodno mjerenje krvnih pritisaka na različitim nivoima gornjih ili donjih ekstremiteta i u različitim položajima ekstremiteta (segmentni brahijalni pritisci) i odredjivanje tzv. Doppler indeksa-ABI ili ASPI).
U nekim slučajevima u cilju postavljanja tačne dijagnoze i određivanja odgovarajuće terapije neophodne su i dopunske dijagnostičke procedure kao što su: različite laboratorijske analize, color-Doppler ultrazvučni pregled (venskog sistema gornjih ili donjih ekstremiteta, arterija gornjih ili donjih ekstremiteta, trbušne aorte i njenih grana, karotidnih i vertebralnih arterija), ultrazvuk srca i grudne aorte, MSCT- ili MR –angiografija, radiografija vratne kičme i gornjeg otvora grudnog koša, kapilaroskopija. Rjeđe je neophodan i neurološki, kardiološki, reumatološki/imunološki pregled.
- Završno mišljenje i određivanje terapije - Na osnovu rezultata vaskularnog pregleda daje se dijagnoza, određuje odgovarajuća terapija, koja može biti hirurška (operativna) ili konzervativna (medikamentozna), daje se prijedlog.
Vaskularna hirurgija – Periferna arterijska bolest
Pojam
Suženje arterija nogu (od abdominalne arte do arterija stopala) je u najčešćim slučajevima uzrokovano aterosklerozom, a u krajnjem ishodu može dovesti do ishemije odnosno gangrene.
Simptomi
- Izražen bol pri hodu ispod mesta suženja (najčešće bol u listu ili butinama)
- Lokalno promenjena boja kože
- Pojava ulkusnih i drugih promena
Dijagnoza
- Specijalistički angiološki pregled
- Dopler arterija nogu
- Po potrebi angiografija
- Po potrebi druge metode
Prevencija
- Prekid pušenja, regulacija hipertenzije
- Regulacija nivoa masnoća i šećera u krvi
- Izbegavanje povreda kože i izlaganja hladnoći kod odraslih osoba
Dijagnostika oboljenja krvnih sudova obuhvata različite preglede, a u našoj Poliklinici se mogu uraditi gotovo svi neinvazvni pregledi na različitim segmentima krvnih sudova i to:
- Color Duplex Scan vratnih krvnih sudova (karotidnih arterija, vertebralnih arterija, jugularnih vena) - u smislu dijagnostikovanja bolesti na tim krvnim sudovima i savjeta o daljem liječenju - konzervativnom ili operativnom.
- Color Duplex Scan arterija i vena ruku.
- Color Duplex Scan arterija i vena - u smislu otkrivanja tromboza površinskih i dubokih vena, varikoziteti površinskih vena, stenoze i okluzije na arterijama nogu, različite anomalije na tim krvnim sudovima, i sl).
- Color Duplex Scan abdominalne aorte i ilijačnih arterija - radi procjene patoloških promjena koje se često javljaju na ovoj najvećoj arteriji u trbuhu (aterosklerotične naslage na abdominalnoj aorti, proširenja ovih krvnih sudova tzv. aneurizme trbušne aorte). Tom prilikom se otkrivaju promjene na arterijama, pri čemu se mogu dobiti savjeti o daljem praćenju tih procesa, kao i o potrebi operativnog liječenja i načinima liječenja.
- Color Duplex Scan trbušnih vena (ilijačnih vena, vene cave inferior) - na kojima se ovim pregledom mogu otkriti razne promjene (u smislu trombotičnih procesa) na tim venama i na osnovu dobivenih nalaza se daju preporuke za dalje liječenje.
Pored Duplex pregleda naša ordinacija vaskulane hirurgije se bavi:
- Liječenjem hroničnih rana (dijabetičko stopalo,venski ulcusi),
- Liječenjem aterosklerotskih promjena (povišene masnoće u serumu),
- Stanjima poslije cerebrovaskularnog insulta (moždani udar).