Jedan od uzroka bola u leđima su i deformiteti kičme, bilo da se radi o urođenim ili stečenim deformitetima. Takav deformitet je skolioza, ili bočno krivljenje kičmenog stuba. Skolioza je deformitet u frontalnoj i horizontalnoj ravni i kod ovog deformiteta, bitno je razlikovati prave (strukturalne, fiksirane) od skoliotičnih držanja.

Kod strukturalnih skolioza imamo rotaciju pršljenskih tijela, a ona se odvija tako što tijela pršljenova idu na stranu konveksiteta (ispupčenja), a vrtni nastavci na stranu konkaviteta (izdubljenja).

Strukturalne skolioze su uvijek praćene koštanim poremećajima, a kao posljedica rotacije pršljenova, javlja se gibus (grba). Za razliku od pravih strukturalnih skolioza, funkcionalne skolize ili skolioze položaja su skolioze bez torzije (uvrtanja), bez gibusa.

• idiopatske – nepoznatog uzroka,
• kongenitalne – nastale usljed anomalija u razvoju kičmenog stuba, neuropatske, kod oboljenja gornjeg motoneurona na primer kod cerebralne paralize, donjeg motoneurona kod poliomielitisa itd., miopatske kod distrofije musculorum, zatim skolioza kod akutnih i hroničnih zapaljenja kostiju i td.

Idiopatske skolize nepoznatog uzroka, javljaju se prije zavrsetka koštane zrelosti i najveću progresiju imaju u vrijeme intenzivnog rasta, pubertetu. Prema vremenu kada se u životu javljaju dijele se na infantilne, javljaju se u prve tri godine života, juvenilne, između treće godine života i početka puberteta (3-10 g), adolescentne koje se javljaju na početku ili oko početka puberteta i do postizanja koštane zrelosti.

Prema lokalizaciji skolioze mogu biti cervikalne (vratne), cervikotorakalne (vratno grudne), torakalne (grudne), torako lumbalne, lumbosacralne. Vrh skoliotične krivine (apex), je najviše rotirani pršljen i on je najudaljeniji od vertikalne ose pacijenta. Najčešće se na jednoj lokaciji kičme javlja jedna strukturalna krivina koju nazivamo primarnom krivinom, a da bi trup ostao izbalansiran ili kompenzovan, iznad i ispod primarne krivine razvijaju se kompenzatorne krivine sa konveksitetom (izbočenjem) na suprotnu stranu.

Do danas se nije uspjeo naći pravi uzrok idiopatskih skolioza, ali ima mnogo faktora koji mogu ukazati na mogućnost uzroka: genetski, nasljedni faktor; biomehanicki faktori – vrlo su složeni pa često i najmanji poremećaj koštano zglobno mišićnog sistema kičme može započeti proces skoliotičnog krivljenja kičme, faktori rasta, mada izgleda da nije toliko bitna akcelerzcija rasta današnje omladine (visoki imaju češće skolizu od niskih), već je za manifestaciju bitna brzina pubertetskog rasta.

Za razliku od strukturalnih, postoje skolioze položaja ili funkcionalne skolize. One mogu nastati kao posljedica skoliotičnog položaja kičme radi kompenzacije. Naime karlica je ta koja daje vertikalni položaj kičmenom strubu. Karlica nagnuta na jednu stranu dovodi do naginjanja kičmenog stuba na istu stranu iI formirnja krivine, sa konveksitetom na stranu spuštene karlice. To je kompenzatorno krivljenje koje može nastati u djetinjstvu, pubertetu, produktivnom životu ili starosti. Do funkcionalnih skoliotičnih položaja mogu dovesti i mehanicki faktori kao recimo dugo asimetricno sjedenje ili stajanje… zatim do antalgične skolioze dovodi discus hernija usljed iritacije nervnog korijena. Klinička procjena skolioza se vrši testom pretklona, u uspravnom stavu ne mora se primjetiti skoliotična krivina. Na RTG-u, koji se radi u uspravnom položaju (stojećem stavu) na vertebrogramu se mjeri skoliotična krivina po Cobbu.

Skoliotično držanje, kompenzatorno krivljenje u produktivnom životu ili starosti – gdje usljed statičkih poremećaja kičma trpi stalno neravnomjerno opterećenje u pojednim dijelovima dinamičkog vertebralnog segmenta, pa su uzroci bola, loš balans mišića kičme, trupa i ekstremiteta. Javlja se zamor mišića, istegnuće ligamentata na strani konveksiteta (izbočenja), grč, spazam mišića na konkavnoj strani kao mehanička bol.

Intervertebralni zglobovi trpe pritisak, jer zbog loše biomehanike, ovi su zglobići sa konveksne strane pritisnuti (sabijeni), a istegnute kapsule sa konkavne strane. Imamo takođe i reakciju ligamentarnog aparata, pa nekada usljed popuštanja, istezanja ligamenata pojavu listeze, iskliznuća pršljena (laterolisthesis). Kod poremećene biomehanike kičme samo upotreba fizikalnih procedura često, bez rasterećenja kičme samo na kratko pacijenta riješi bola. Terapija izbora kod ovakvih stanja, je upotreba mehano procedura, rasterećenje kičme intermitetntnom trakcijom i kiropraksom, a zatim postignuto stanje podržati jačanjem mišića, vježbanjem.

Ono što je veoma bitno napomenuti, ono na šta možemo uticati su funkcionalne skolioze. Redovni sistematski pregledi djece, jer ukoliko se loše skloliotično držanje ne koriguje imaćemo promjene i na koštanom dijelu kičme i tegobe koje ovo stanje mogu pratiti.